Τοπωνύμια
Οι ονομασίες των τοπωνυμίων στο Καλαμάκι Φθιώτιδας είναι επηρεασμένες φυσικά
- από τη γλώσσα των πρώτων κατοίκων της περιοχής π.χ. το τοπωνύμιο Όθρυς
- ή των κατακτητών της Ελλάδας πχ. Δερβένι
- ή την μετακίνηση πληθυσμών από γειτονικές στην Ελλάδα περιοχές όπως οι Βλάχοι πχ. Βλαχόβρυση
Κονιαρόβρυση- Πηγή του Αχιλλέα
Όλες αυτές οι ονομασίες των περιοχών προέρχονται από τα ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους (τσατάλι από τα τούρκικα που σημαίνει συνάντηση ρεμάτων ,διχάλα) ,ή την χρήση τους παλαιότερα ή από το όνομα του ιδιοκτήτη πχ. Γεραποστολιά ο βράχος ή από κάποιο συμβάν που έγινε εκεί πχ. στου Μπεκατώρου ,λόγω του θανάτου του στις Κόκκινες.
Κονιαρόβρυση από τους Κόνιαρους (από το Ικόνιο Τουρκίας) που πιθανόν την χρησιμοποιούσαν
Τσερνόκι Μάλλον πήρε το όνομά της από το ειδος της βελανιδιάς δρυς η κηρρίς (λατ. Quercus cerris, κοινώς «τσέρος». Ή πιθανόν από κάποιο μαύρο βράχο που έχει εκεί(τσέρνο στα σλάβικα σημαίνει μαύρο,μην ξεχνάμε την κάθοδο των σλάβων μέχρι την Πελοπόννησο)
Δερβένι από την Τουρκική-Αραβική γλώσσα που σημαίνει πέρασμα.
Φούρκα από τα λατινικά που σημαίνει διχάλα ,το βλέπουμε καθαρά στο σχήμα του ξύλου που χρησιμοποιείται για το κούρεμα των ζώων.
Κοτρώνα από την μεγάλη πέτρα που βρίσκεται στο σημείο.
Κούμαρος πιθανόν στην περιοχή παλαιότερα να υπήρχαν εργαστήρια παραγωγής κάρβουνου
(kumaru το κάρβουνο στα τούρκικά).
Τσατάλι από την συνάντηση δύο ρεμάτων που έχει εκεί.(τσατάλ στα τουρκιά σημαίνει διχάλα,από την ίδια ρίζα έχουμε την τσατί-σκεπή και το τσατμά-είδος τοίχου με πλεγμένα ξύλα).
Κρικέσα προέρχεται από τα λατινικά και σημαίνει συνάντηση ρεμάτων
Κεραμόϊες λόγω της σύστασης του χώματος των χωραφιών ,αργιλώδες χώμα κατάλληλο για κεραμικά.
Πρώτη περιοχή στα χωράφια που πήρε το όνομά της από τον αναδασμό . Ανήκε στην πρώτη κατηγορία χωραφιών.
Κόϊα ψηλή κορυφή ,όνομα και πράγμα, στο δρόμο για την Αντίνιτσα.
Πηγάδια περιοχή στα χωράφια που πήρε το όνομά της από τα πηγάδια που υπήρχαν εκεί.
Γκούβντας λόφος πάνω από την Ασπρόβρυση στα χωράφια που πήρε το όνομα του από το σχήμα του ,που μοιάζει με κορμί.(guvda στα τουρκικά το κορμί-σώμα)
Καλαμάκι πιθανόν λόγω των καλαμιών που υπήρχαν στη θέση του παλιού χωριού.
Κιόσια περιοχή στον χωματόδρομο για Λυγαριά πριν την Κληματόραχη .Πήρε το όνομα της από την έλλειψη βλάστησης σε διπλανή βαλκανική γλώσσα.
Καρατζόλακα πιθανόν από την ύπαρξη ζαρκαδιών στη περιοχή (karacan ,ζαρκάδι στα τούρκικα)ή από κάποιον Καρατζά που του ανήκε η λάκα.
Αλώνια βρίσκεται στην είσοδο των χωραφιών και πήρε το όνομά της από την ύπαρξη πολλών αλωνιών στην περιοχή τα παλιά χρόνια.
Αμμούδες περιοχή στα χωράφια αριστερά μετά το 24ο χλμ. ,που πήρε το όνομά της από την σύστασης του χώματος
Ανήλιαγα περιοχή κάτω από την Κοτρώνα που δεν την βλέπει πολύ ο ήλιος δηλαδή ειναι βορεινό-ζερβό
Κακόπλαγο περιοχη με πολύ μεγάλη κλίση δηλαδή κοκοτράχαλο
Κόκκινες περιοχή 1 χλμ πριν το χωριό ,στον χωματόδρομο που οδηγεί στη Λυγαριά.Πήρε το ονομά της από το χρώμα των πετρωμάτων-πιθανώ βωξίτης.
Καβάκια περιοχή δυτικά του χωριού που πήρε το ονομά της από τις λεύκες που υπήρχαν εκεί.(kavak,λεύκα στα τουρκικά)
Ζαπάντι περιοχή κοντά στον Άη Γιώργη που πήρε το όνομά της από τη σλαβική λέξη zapad που σημαίνει δυτικά ,μιας και βρίσκονταν δυτικά του Παληουντέρβενου.
Στ' Καραδήμα περιοχή στα μισά του δρόμου από το Δεκαέξι στο χωριό ,οπου μέχρι πρόσφατα υπήρχε στρούγγα.Πήρε μάλλον το όνομά της από κάποιον καραδήμα που του ανήκε η έκταση.
Ντριμάρια περιοχή απέναντι από τα Αμπέλια που πήρε το όνομά της από ένα φυτό το ντρίμερο(σαρακατσάνικα)-κυκλάμινο που χρησιμοποιούνταν παλιότερα για να σκοτώνουν τα σκουλήκια στις φυταριές των καπνών
Ταμπούρια,περιοχή 500 μ. πριν το 22ο χλμ .,προς τη μεριά του Παλαμά. Πήρε το όνομά της πιθανόν από την ύπαρξη ταμπουριών-θέσης άμυνας κατά τον πόλεμο του 1897.
Ισιώματα περιοχή πριν τα Δασιά δέντρα λόγω της επίπεδης διαμόρφωσης του εδάφους.
Δασιά δέντρα περοχή δυτικά του χωριού με πολύ πυκνό δάσος από δρυς-βελανιδιές ή δέντρα όπως τα λέμε εμείς στο χωριό.
Σχεδόν όλο το δάσος ανήκει στην Ξυνιάδα μετά την εξαγορά του κτήματος από τον τσιφλικά που τοι κατείχε.Δεν μπόρεσε να το αγοράσει το Καλαμάκι ,λόγω έλλειψης χρημάτων.Αγόρασαν την διπλανή έκταση όμως για βόσκηση 17 οικογένειες που ήταν κτηνοτρόφοι.
Κοκορέτσα περιοχή που πήρε το όνομά της από την ύπαρξη ενός δένδρου-αγριοφυστικιά που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή αδραχτιών.
Η τερέβινθος ή τσικουδιά ή κοκκορεβυθιά ή τσιτσιραβλιά ή τζιτζιραφιά ή τρεμιθκιά, στην Κύπρο, ή κοκορέτσα ή αγριοφυστικιά ή γραμυθιά ή αγράμυθας(Pistacia terebinthus) είναι ένα δένδρο πολύ γνώριμο στην περιοχή της Μεσογείου, για τους νόστιμους και πικάντικους καρπούς του. Συγγενεύει με τη φιστικιά (Pistacia vera) και το σχίνο (Pistacia lentiscus), από του οποίου τη Χιώτικη ποικιλία εξάγεται η μαστίχα.
Μπουμπουτράχη ράχη πάνω από την εκκλησία που πήρε το όνομά της από τους Μπουρουναίους επειδή καλλιεργούσαν μια μικρή λάκα που είχε εκεί. (Μπουρούνη ράχη ,εν συντομία στα Καλαμακιώτικα Μπουμπουτράχη)
Κανέλλα βρύση πίσω από το σπίτι του αγροφύλακα (canula στα λατινογενή βλάχικα η βρύση)
Περδίκω βρύση με κρύο νερό κάτω από τον Πλαταριστείθ', πήρε το όνομά της από την παρουσία εκεί περδικών.
Μότσιου ,βρύση με όχι και τόσο καλό νερό στην αρχή του δρόμου για τα χωράφια αριστερά.Πλέον δεν φαίνεται γιατί με την διαπλάτυνση του δρόμου τη δεκαετία του 1980 την σκέπασαν με χώμα. Πήρε το όνομά της λόγω του βαρκού- πολύ υγρού τόπου που υπήρχε εκεί. Βρύσες με το ίδιο όνομα έχει και σε άλλα χωριά της περιοχήξ π.χ. Καστανιά,Πετρωτό..( Από την ίδια ρίζα έχουμε και το μουσκιό,μούσκεμα)
Μπουφόρεμα ,ρέμα που ξεκινάει από την σημερινή διασταύρωση στο 16ο χλμ και κατηλήγει στο κάμπο της Λαμίας.Πήρε το όνομά του ,πιθανόν από την ύπαρξη εκεί μπούφων (είδος κουκουβάγιας στα βλάχικα).
Λαζνιά περιοχή βόρεια του χωριού προς τα Δασιά δέντρα,που πήρε πιθανόν το όνομά της από την ύπαρξη σε με μεγάλες ποσότητες του φυτού λαβδανιά ή κουνούκλα . Μπορεί όμως να το πήρε από τα σαρακατσάνικα που σημαίνει περιοχή προσωρινού σταλίσματος των ζώων(lassare-αφήνω ,χαλαρώνω,λασκάρω) κατα τη διάρκεια του ταξιδιού από τα χειμαδιά στα καλοκαιρινα μέρη
Βλαχόβρυση ,βρύση που βρίσκεται βόρεια της Ψλόραχης .Πήρε το όνομά της πιθανόν λόγω των βλάχων που περνούσαν από εκεί στο ταξίδι τους από τα Άγραφα προς το κάμπο της Λαμίας και αντίστροφα.
Παληχώρι τοπωνύμιο που το συναντούμε σε τρεις περιοχές .Ένα στο δρόμο για τα χωράφια,ένα δίπλα στο παλιό εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής και ένα πίσω από τα Μαυραλιθάρια εκεί που σήμερα βρίσκεται το πρατήριο καυσίμων του Θεοδοσίου Στέλιου.
Πιθανόν και στις τρείς περιοχές είχαν υπάρχει μικροί οικισμοί πριν τη δημιουργία του σημερινού χωριού.
Δίπλα στο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής υπάρχουν σύμφωνα με τον πατέρα μου κατάλοιπα λιθοδομής.
Στο πέρασμα Δερβέν Φούρκα -16 ο χλμ., βόρεια από το πρατήριο, υπήρχε σίγουρα προσωρινός οικισμός γιατί αναφέρεται στις απογραφές. ΠΙΣΩ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΑΛΙΆ ΣΤΆΣΗ ΥΠΉΡΧΕ ΚΑΙ ΣΥΝΟΡΙΑΚΌ ΦΥΛΆΚΙΟ -ΚΑΖΑΡΜΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΟΡΙΟΘΕΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ.
Σελά λάκα στη μέση της ράχης που ξεκινάει από την πηγή Αχιλλέα και καταλήγει στην κοιλάδα του Σπερχειού .Παλιότερα είχε μαντριά εκεί ο Τσιάκας Ταξιάρχης μαζί με Φούρκα Βαγγέλη. Σήμερα έχει μαντριά εκεί ο Φούρκας Αποστόλης του Ηλία Το όνομα αυτό το συναντάμε σε αρκετά χωριά γιατί στα σλαβικά σημαίνει χωριό αλλά και μικρό.
Καρβουνόρεμα περιοχή λίγο πιο κάτω από τη Δραχμάνακα αριστερά .Πήρε το όνομά της πιθανόν από την παραγωγή κάρβουνου που γίνονταν παλαιότερα.
Αρκουδότρυπα περιοχή μετά τον Κούμαρο, κατά μήκος της παλιάς στράτας που οδηγούσε από τον κάμπο στο χωριό.Το από πήρε το όνομά της είναι εμφανές .΄
Ανήλιαγα περιοχή που βρίσκεται δυτικά της ράχης που ξεκινάει από την Κοτρώνα και καταλήγει στα στο ρέμα που χωρίζει τα Αμπέλια με τα Ντριμάρια. Πήρε το όνομά της γιατί δεν την βλέπει πολύ ο ήλιος.
Κοδέλες περιοχή του παλιού δρόμου Λαμίας -Δομοκού λίγο πιο μετά από το 16ο χλμ. προς Δομοκό, απέναντι από το Παληχώρι .Πήρε το όνομά της από τις πολλές συνεχόμενες στροφές.
Κόκκινες περιοχή στην αρχή του χωματόδρομου που οδηγεί στην Κληματόραχη-Λυγαριά. Πήρε το όνομά της από το χρώμα των πετρωμάτων της περιοχής.
Γκιρίζια περιοχή μετά την Ασπρόβρυση δεξιά, ανατολικά από την σούδα του αναδασμού.
Η λέξη γκιρίζια στα αρβανίτικη σημαίνει αγωγός-χαντάκι ,άρα πιθανόν να υπήρχε κάποιο είδος αγωγού που οδηγούσε τα νερά από τα βαρκά που είχε εκεί προς τα κάτω.
Αγροσ'κιά περιοχή μετα το παλιό εκκλησσάκι της Αγίας Παρασκευής ,ανατολικά του χωριού ,λίγο πριν την κορυφή της Μίχας.Πήρε το όνομά της από την ύπαρξη μιας άγριας συκιάς στο σημείο εκείνο.
Αγκορτσόλογγους περιοχή μετά τ' Καψάλη τα χωράφια αριστερά προς το Αγιωργίτικο.Πήρε την ονομασία της από την ύπαρξη λόγγου (πυκνό δάσος) με γκορτσιές (αγριοαχλαδιές στα αρβανίτικα)
Δραχμάνακα περιοχή στο 20ο χλμ. Λαμίας -Δομοκού που πήρε το όνομά της από κάποιον τούρκο διοικητή της περιοχής ονόματι Αβδούλ Ραχμάν Αγά .Αυτό το δύσκολο όνομα στα απλά ρουμελιώτικα Δραχμάνακα ή Δραχμάναγα. Στην περιοχή παλιοτερα το χάνι του Σακκελάρη με το φημισμένο του κλέφτικο και το εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης στο οποίο σταματάνε για ένα κερί πολλοί ταξιδιώτες
Τζαννή ο άμπλας φυσική αναβλύζουσα πηγή στο δρόμο που οδηγεί στα χωράφια ,1 χλμ. από το χωριό. Άμπλας σημαίνει πηγή ,όσο για το Τζαννής πιθανόν είναι το όνομα του ανθρώπου που την διαμόρφωσε ή του ανήκε.
.Πανέμορφο τοπίο με πλατάνια,ιδιως το φθινόπωρο που αλλάζουν χρώμα τα φύλλα.
Μίχα περιοχή ανατολικά του χωριού ,μετά την Αγία Παρασκευή που πήρε το όνομά της από το σχήμα του λόφου.Τη Μίχα τη συναντάμε πολύ συχνά ως αρβανίτικο επίθετο.
Παλάσκα τ ' άλώνι.Περιοχή ανατολικά του χωριού ,κάτω από τα Κοντοκλάρια που πήρε το όνομά της από κάποιον Παλάκα που είχε εκεί τ'αλώνι του.
Αλωνάκι ,περιοχή λίγο πιο κάτω από την Κοτρώνα ,που πήρε το όνομά της από την ύπαρξη μικρού αλωνιού.
Αρκουδότρυπα ,περιοχή ανατολικά του χωριού ,μετά τον Κούμαρο.Από εκεί περνούσε ο παλιός καρόδρομος που οδηγούσε από τον κάμπο του χωριού στον κάμπο της Λαμίας.Πήρε το όνομά της από την ύπαρξη μιας μεγάλη τρύπας στα ασβεστολιθικά πετρώματα ,που στο μυαλό των απλών ανθρώπων ,έμοιαζε με φωλιά αρκούδας
Ρεβένια(ρεβά-λοξά -πλαγιαστά) περιοχή στο κάμπο δεξιά από τα Αλώνια με μικρούς λοφίσκους και πλαγιές με μικρή κλίση.
Τσαμαδή ,κορυφή λίγο μετά τα Δασιά δέντρα στο δρόμο για την Καρυά ,όπου την εποχή των πρώτων συνόρων υπήρχε καζάρμα
0 Σχόλια