Έθιμα γάμου και βάφτισης στο Καλαμάκι Φθιώτιδας
Δερβέν Φούρκα
Το λαμπρότερο γεγονός του χωριού. Οι γάμοι κατά το πλείστον γίνονταν με προξενιό. Οι προξενητές και οι προξενήτρες διαπραγματεύονταν την προίκα με τους προστάτες ή κηδεμόνες της νύφης. Πολλές φορές το υποψήφιο ζευγάρι δεν είχε καν συναντηθεί.
Ο γάμος γινόταν πάντα Κυριακή. Η διαδικασίες όμως είχαν ξεκινήσει από την προηγούμενη Τετάρτη στο σπίτι της νύφης, όπου πιάνονταν τα προζύμια. Από νωρίς δύο κοπέλες πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και έδιναν από ένα λουλούδι στους νέους του χωριού καλώντας τους στο ανάπιασμα των προζυμιών.
Όταν το βράδυ άρχιζαν να μαζεύονται οι νέοι, διασκέδαζαν με τραγούδια και κρασί ενώ δύο κοπέλες, που έπρεπε να έχουν μάνα και πατέρα, κοσκίνιζαν το αλεύρι και «έπιαναν» το προζύμι με το οποίο θα ζύμωναν τη
Μετά τα προζύμια, την Παρασκευή το βράδυ, στο σπίτι της νύφης, γινόταν τα «προικιά» δηλαδή η έκθεση της προίκας. Tο κάλεσμα για τα προικιά γινόταν με την προσφορά λουλουδιών. Οι κοπέλες είχαν στολίσει
Την Κυριακή το πρωί άρχιζαν τα τραγούδια του γάμου στο σπίτι του γαμπρού, όπου τον ξύριζαν και τον έντυναν. Ανάλογο γλέντι γινόταν και στο σπίτι της νύφης με μουσική και τραγούδια.
Όταν ο γαμπρός έφευγε με την παρέα του, με τους συγγενείς, τους φίλους και όλο το συμπεθεριό για το σπίτι της νύφης, μπροστά πήγαιναν
Μπροστά από την πομπή και το γαμπρό προχωρούσαν «οι βλάμηδες» καβάλα στ’ άλογά τους τρέχοντας να μεταφέρουν το μήνυμα στο σπίτι της νύφης ότι ο γαμπρός έρχεται. Η νύφη τους κέρναγε κόκκινο κρασί και τους καρφίτσωνε και ένα μαντίλι στο πέτο. Και εκείνοι καλπάζοντας με τ’ άλογά τους επέστρεφαν και στη συνέχεια ακολουθούσαν το συμπεθεριό του γαμπρού. Όταν ο γαμπρός και όλη η πομπή έφταναν στο σπίτι της νύφης και αντάμωναν τα δύο συμπεθεριά, τότε γινόταν ο εναγκαλισμός των μελλονύμφων μέσα σε τουφεκιές και μεγάλο σαματά. Ευχές, συμβουλές και παινέματα για την καινούργια ζωή τους.
«Φορτώστε τα προικιά καλά
Στη συνέχεια τα δύο συμπεθεριά σχηματίζοντας μια τεράστια γαμήλια πομπή κατευθύνονταν στην εκκλησιά με τη συνοδεία των λαϊκών οργάνων.
Τα τραγούδια του γάμου τα τραγουδούσαν πρώτα οι συμπέθεροι και τα επαναλάμβαναν τα λαϊκά όργανα:
«Μια Παρασκευή κι ένα Σαββάτο βράδυ
Μετά τα στέφανα έφευγε η νύφη καβάλα σε άσπρο, συνήθως, άλογο, με συνοδεία οργάνων, ενώ ακολουθούσε ο γαμπρός και όλο το συμπεθεριό τραγουδώντας. Φτάνοντας στην εξώπορτα του σπιτιού του γαμπρού τους υποδεχόταν η πεθερά. Τότε η νύφη μπροστά στην είσοδο του σπιτιού, κι ενώ βρισκόταν ακόμα καβάλα στ’ άλογο, έσπαζε πάνω στο κεφάλι της τη ζαχαρωτή κουλούρα «προβέντα» του γάμου και πέταγε τα κομμάτια της στα αγαπημένα γύρω πρόσωπα. Πάντα με τη συνοδεία των οργάνων τραγουδούσαν οι κοπέλες:
«Πέτα μήλο πέτα ρόιδι πέτα κόκκινο σταφύλι»
Η νύφη πετούσε στα συγγενικά της πρόσωπα ρόδια και μήλα που επάνω τους ήταν καρφωμένα διάφορα νομίσματα. Το μήλο συμβολίζει την αγάπη και το ρόδι τη γονιμότητα.
φωτογραφία γάμου Ευσταθίου Γιάννη και Θωμαή Λαμπροπούλου
Όταν ο γαμπρός την κατέβαζε από το άλογο, η πεθερά της προσέφερε μέλι με καρύδι για μια γλυκιά και χαρούμενη ζωή. Κατόπιν η νύφη πατούσε πάνω σε ένα σίδερο που ήταν τοποθετημένο στην πόρτα, για να είναι σιδεροκέφαλη και να της φέρνει γούρι και
Πολλά δώρα χάριζε η νύφη στην πεθερά της, στους συγγενείς του
Στη συνέχεια μια ομάδα από συμπεθέρους πήγαινε με τα λαλούμενα στο σπίτι του κουμπάρου να τον προσκαλέσουν στο τραπέζι του γάμου. Σ’ όλους τους δρόμους έβγαιναν οι γείτονες κρατώντας μια κανάτα με κρασί και τους κερνούσαν: «Να ζήσουν σαν τα ψηλά βουνά οι νιόπαντροι, και στα δικά σας οι ανύπαντροι», ήταν ευχές που ακουγόντουσαν παντού.
Ο κουμπάρος περίμενε στο σπίτι του. Έφταναν οι συμπέθεροι με κεράσματα και με τραγούδια και πήγαιναν όλοι μαζί στο σπίτι του γαμπρού. Σύμφωνα με το έθιμο, ο κουμπάρος έφερνε πάντα το δικό του φαγητό στο γαμήλιο τραπέζι, που συνήθως ήταν στιφάδο, και καλό κρασί, ενώ ακούγονται τραγούδια του γάμου όπως:
«Κέρνα
Όλνους με την αράδα…»
και
«απόψε μαυρομάτα μου θα κοιμηθούμε αντάμα
Συνήθως το γλέντι κράταγε μέχρι το χάραμα της επομένης μέρας.
Τότεχάλευαν από τη νύφη ν’ ανοίξει φύλλο
Έθιμο
Κατά
0 Σχόλια